2020 yılının temmuz ayında 10.000 Dolar seviyelerinde seyreden Bitcoin, 2021 yılının ilk aylarında 30.000 Dolar seviyelerine ulaştı. Bunun üzerine yeni rekorla 40.000 Dolar seviyelerinde kendisine bir yer edindiği sırada ABD regülatörlerinin, fonların portföylerinde Bitcoin bulundurmasına onay vermesi yönünde bir beklenti hakimdi.
Piyasa beklentileri tam karşılanmayınca yüzde 25 değer kaybederek 30.000 Dolar seviyelerine gerileyen Bitcoin birçok yatırımcının kafasında soru işareti oluşturmuş ve bu durum bir çekinceye sebep olmuştu.
Ardından Reddit'te sermaye piyasalarını kasıp kavuran furya kripto piyasalarına etki etmeye başladı ve Reddit kullanıcıları yeni hedeflerini ''Dogecoin'' olarak belirledi. Dogecoin furyasına Elon Musk'ın da katılmasıyla bu defa da bir Dogecoin rallisi başladı.
Dünyaca ünlü rock grubu "Kiss" in bas gitaristi Gene Simmons'ın ve Rap camiasının efsane isimlerinden Snoop Dogg'un da Twitter'dan açık desteğini alan Dogecoin'in değeri gün geçtikçe artmaya başladı. Elon Musk da, Bitcoin için desteğini açıkça belirtti. Dogecoin çılgınlığı ve kripto rallisi devam ederken Tesla 1.5 milyar Dolar değerinde Bitcoin alımı gerçekleştirdi. Bunun üzerine Bitcoin yeniden 40.000 Dolar seviyelerine geldi ve bu seviyeyi de kırarak yeni rekorlara ilerledi.
Tesla yalnızca bununla yetinmeyerek Bitcoin ile ödeme alacaklarını da duyurdu ve ABD'nin en eski bankası olan BNY Mellon da kullanıcılarına Bitcoin işlemleri yapma olanağı sunacağını açıkladı.
Bitcoin nedir?
Bitcoin, sermaye piyasalarında yatırım yapılan enstrümanlardan farklı olarak altında yatan değeri ölçebileceğimiz bir formülü olmayan para türüdür. Bitcoin'i sermaye ve kredi piyasası enstrümanları gibi değerlendirmek doğru bir yaklaşım değildir. Bitcoin'in altın veya gümüş gibi hem geçmiş dönemlerden gelen bir güvenlik algısı hem de fiziksel bir varlığı bulunmamaktadır.
Kripto Para
Bitcoin'in tek özelliği dijital olmasından kaynaklanmıyor. Bunun yanında günümüzde kullandığımız paraların bile büyük bir çoğunluğu dijitaldir. 2013 Yılında basılı 1.3 trilyon Dolar olmasına rağmen dolaşımda bunun 10 katından daha fazla dolar vardı ve bu oran günümüzde daha da arttı. Bitcoin'in farkı ise; kripto olması, uçtan uca şifreli, sürekli olarak şifrelenen ve bir algoritmayla düzenli olarak üretilen bir dijital para özelliği taşımasıdır.
Uzun Vadede Beklenti ve Riskler
Bitcoin öncesinde de benzer bir dijital paraya ilişkin bazı denemeler vardı, ancak hiçbirisi popüler olmadı. 2008 Senesinde bitcoin.org isimli internet sitesinin isim hakları satın alındı. Aynı sene içerisinde bir kriptografi e-mail listesine Satoshi Nakamoto imzalı bir beyaz bülten "Bitcoin: Uçtan-uca elektronik para sistemi" başlığıyla gönderildi.
Bazı ekonomistlere göre altın standardı ve bi-metalizm yani altın ve gümüş temelli ekonomi 1929'da başlayan büyük buhranın uzun yıllar sürmesinin temel sebeplerindendi. Bu nedenlerle devletler yine bir verimsizliği ortadan kaldırmak adına 20. Yüzyıl içerisinde altın standartlı ekonomileri terk etmeye başladılar.
1. Dünya Savaşı yıllarında Britanya ile başlayan bu harekete ABD, Almanya ve diğer devletler de katıldı. Altın bazlı para yerini itibari paraya bıraktı. Yani devletler, altın karşılığında para basmak yerine kendi güçlerini güvence göstererek herhangi bir karşılık göstermeden para basmaya başladılar.
Günümüzde kullandığımız paralar itibari para birimleridir, itibari para birimi ismi de devletlerin itibarları karşılığında basıldığı için kullanılmaktadır. Bu sistem bizlere göstermiştir ki, herhangi bir şeyin para olmasını sağlayan şey bizim onu para olarak kabul etmemiz yani alışveriş aracı olarak kullanmamızdır.
Fark ettiyseniz; alışveriş aracı olarak kullanılan birimlerin altından sikkeye, sikkeden banknota, banknottan itibari para birimlerine doğru gelişmesi hep bir verimsizliğin ortadan kaldırılmasıyla oldu. Bitcoin beyaz bülteninde de sıkça günümüzde kullanılan itibari para birimlerinin yarattığı verimsizlikten bahsedilir.
Bitcoin, global ekonomide var olan çok büyük bir verimsizliğe çözüm sunan sınırlı ve güvenli bir kaynak olarak ortaya çıkmıştır. Geriye kalan tek önemli adım ise, bitcoinin alışveriş aracı olarak insanlar tarafından kabul görmesi kalmıştır.
Kripto Paralara Olumlu Beklentiler
Bitcoin global ekonomide yer alan çok önemli iki verimsizliğe çözüm sundu ve bir alışveriş aracı olarak kendisini karaborsada da olsa kanıtladı. Gelecekte Bitcoinin (ve diğer kripto para birimlerinin) itibari para birimlerinin yerini almasını muhtemel gören bir çok insan bu paralara çok uzun vadeli yatırımlar yapıyor.
Günümüzde yaşanan gelişmeler de bu tezleri destekler nitelikte, örnek olarak büyük bankaların Bitcoin işlemlerini sunması, Visa gibi bir şirketin Bitcoin işlemleri desteklemesi ve bazı şirketlerin Bitcoin'le ödeme almayı kabul etmesi gösterilebilir. Tabii bu uzun vadeli hedeflerle birlikte gelen devasa riskleri de görebilmek gerekli.
Geleceğe Yönelik Riskler
Bitcoin eğer günün birinde itibari para birimlerinin yerini almayı başarırsa ve küresel alışveriş aracına dönüşürse devletlerin en önemli faaliyetlerinden olan para basma ve para politikası belirleme özelliklerini anlamsız hale getirir.
Devletler ekonomi politikalarını gerçekleştirmek için gerekli olan para politikalarını eskisi gibi belirleyemezler. Bunlara ek olarak dış siyasette bastıkları para birimlerinin etkinliğiyle elde ettikleri konumları da sarsılmaya başlar. Bu paraların kullanımı dünyanın büyük bölümünde yasaklanabilir, karaborsa ticareti buna gerekçe olarak gösterilebilir. Buna benzer birçok spekülasyon yapmak mümkün ancak asıl olan bir şey var ki o da eğer kripto paralar gerçekten itibari para birimlerinin yerini alırsa devlet kavramı günümüzde taşıdığı anlamı taşımayacaktır.
Bitcoin veya diğer kripto paraların protokollerinde bir açık bulunması durumunda önemli ölçüde değer kayıpları yaşanabilir. Bu durum Bitcoin tarihinde 6 Ağustos 2010'da yaşandı. Bu açık 1-2 gün içerisinde giderildi, ve aynı dönemde Bitcoin'in henüz ABD doları bir karşılığı dahi bulunmuyordu ancak yine de protokollerde bir açık bulunmasının mümkün olduğunu akılda tutmak gerekir.
