Son yıllarda beslenme ve gıda ürünlerinin çeşitliliği hakkında ortaya atılan yanlış yaklaşımlar, bilinçsizce yapılan gıda tüketimleri, doğal ürünlerin ön plana çıkmasına neden olmuştur. Buna bağlı olarak Göksun’un çerezlik tarhanası; kendine has şekil, yapı ve tat içermesinin yanında yapımında da özgün aşama ve unsurları barındıran yöresel bir ürün olarak daha fazla tercih edilir bir hal almıştır.

Göksun’un simgesel aynı zamanda geleneksel ürünü olan tarhana iki temel hammadde olan buğday dövmesi ve yoğurttan oluşan, hem bitkisel hem hayvansal proteinlerin mükemmel bir bileşimidir. Bu özellikleri nedeniyle 2010 yılı itibariyle Türk Patent Enstitüsü tarafından “coğrafi işaretli ürünler” kapsamında tescillendirilmiştir.

Osmanlı'dan Günümüze Uzanan Lezzet

Göksun’un bulunduğu coğrafi konumun özellikleri ve birçok medeniyete ev sahipliği yapması Türk mutfak kültüründe önemli bir merkez olmasına yol açmıştır. Çerezlik tarhananın tarihçesini konu alan birçok çalışma yapılmıştır. Ülkemizdeki tarhana çeşitliliği göz önüne alındığında Maraş tarhanasına ait en güçlü tarihi verilerin Yavuz Sultan Selim Han dönemine ait olduğu bilinmektedir.

Dulkadiroğlu Beyliği döneminde Yavuz Sultan Selim Han, Mısır seferi sırasında çölü geçerken sıcaktan ve soğuktan etkilenmeyen aynı zamanda çabuk bozulmayan bir yiyecek yapılmasını ister. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim Han’ın annesi Ayşe Hatun’un (Gülbahar Hatun) bilgileri doğrultusunda Maraş tarhanasının yapıldığı rivayet edilmektedir. Üstelik Ayşe Hatun’un Maraşlı olması, tarhanaya ait bu tarihi verilerin Maraş tarhanasına ait bilgiler olduğunu da desteklemektedir.

Her Haliyle Tüketilen Yüzde 100 Organik Ürün

Dövme ve yoğurttan yapılan sonrasında çiğ üzerine ince bir şekilde serilerek kurutulan Göksun’un çerezlik tarhanasının yapım şekli ayrıcalıklı olup ürüne özgündür. Göksun’un çerezlik tarhanasını diğer tarhana çeşitlerinden ayıran en önemli özelliklerinden biri de, yapımı sırasında birçok aşamada tüketilebilir olmasıdır. İlk olarak henüz pişme aşamasında pişmiş dövme yoğurtla karıştırılarak katma aş olarak yenmekte, kuruma aşamasında ise firik denilen yarı kurumuş yumuşak halde tüketilmektedir. Son aşamada da kuru sert hale geldikten sonra tarhana olarak tüketiciye kavuşmaktadır. Kurutulduktan sonra;

• Çorba yapılarak,
• Sıcak suda ya da et suyunda ıslatılarak,
• Yağda kızartılarak,
• Yağda soğan ve salça ile birlikte kavrularak,
• Sıcak saç veya kömür sobasının üzerinde gevretilerek,
• Cips tarhana şeklinde çerez olarak tüketilmekte; fındık, fıstık, ceviz ve badem gibi kuruyemişlerle birlikte de yenmektedir.

Şifa Kaynağı Çerezlik Tarhana

Türk beslenme kültüründe önemli bir yere sahip olan çerezlik tarhana; dayanıklı, doğal ve besleyici bir gıdadır. Çerezlik tarhana yüksek besin değerine sahip tahıl esaslı fermente, geleneksel ve fonksiyonel bir üründür. Kendine has yapım aşamaları, son üründe ortaya çıkan tat ve aroma, tüketim şekli ve muhafaza koşulları gibi özellikleriyle diğer yörelerdeki tarhana çeşitlerinden farklılık göstermektedir.

Doğal ve sağlıklı yapısıyla her yaştan tüketiciye uygun olan çerezlik tarhana sindirimi kolay bir besin kaynağıdır. 100 gr tarhanada yaklaşık olarak 14gr protein, 58 gr karbonhidrat bulunurken 3gr yağ ve 78mg da kalsiyum bulunmaktadır.

İçerisinde bulunan bol miktarda yoğurt da, çocukların gelişmesi yönünden oldukça fayda sağlamaktadır. İçerisinde beyaz ekmekte bulunan glisemik indeksi oranının çok az miktarda olması çerezlik tarhanayı şeker hastalarının tüketimi için de ideal hale getirmektedir.

Diyet ürün olarak da geçen çerezlik tarhana, son yıllarda tüketim açısından yöreyle sınırlı kalmamış dışarıya ihraç edilmeye başlanmıştır. Çerezlik tarhana kolay muhafaza şartlarına sahip olması ve zengin besinsel özellikleri açısından lojistik bir ürün olabilme potansiyelini arttırmaktadır.